Van benzine naar bewust: de persoonlijke OV-revolutie van Edward van Dongen
Een fantastische filosoof zei ooit, “je gaat het pas zien als je het doorhebt,” en die woorden van voetballegende Johan Cruijff hebben een diepe waarheid. Verandering komt niet vanzelf en de meeste mensen houden er niet van. Maar als je eenmaal op het punt bent dat je je nauwelijks meer kunt voorstellen dat je een jaar geleden nog heel ander gedrag vertoonde, dan weet je dat er écht iets is veranderd. Voor mij ging dat om de auto.
Ik weet nog goed hoe het begon. Het was eind 2022 toen een zeer milieubewuste collega mij erop wees dat het toch echt niet meer kon om in een benzineauto rond te rijden. Ik dacht je hebt nog gelijk ook. Ik besloot het roer om te gooien. Maar in plaats van over te stappen op elektrisch rijden, wilde ik een stap verder gaan. Ik legde mezelf een OV-challenge op: een week lang geen auto gebruiken. Hoe zou ik dat doorstaan?
Het effect was boven verwachting. ’s Ochtends fietste ik in minder dan vijf minuten naar het station, en in Zoetermeer liep ik een kwartiertje naar ons totaal op auto’s ingerichte kantoor. Ook mijn afspraken leverden geen noemenswaardige problemen op. Ik ontdekte hoe ontspannend het was om aan het begin en einde van de dag in een tram, bus, metro of trein te zitten. Ik genoot van het gekrioel op stations tijdens de spits, waar iedereen op zijn eigen tempo de dag begint; sommigen haastig om hun trein te halen, anderen rustig met een kopje koffie.
Het zal je niet verbazen dat het niet bij die ene week is gebleven. Ik raakte verslaafd aan reizen met het OV. Natuurlijk waren er af en toe vertragingen of treinen en bussen die niet kwamen opdagen. Maar in plaats van geïrriteerd te raken zoals in de auto, onderging ik vertragingen in het OV in alle rust.
Ik merkte nog iets anders. Collega’s vonden het interessant en soms ook een beetje gek. Maar ze begonnen wel na te denken over hun eigen reisgedrag. Ik deelde mijn verhalen over mijn rustmoment aan het einde van de dag, hoe ik de seizoenen anders beleefde nu ik naar buiten moest. Sommigen gaven me redenen waarom ze echt niet met de trein konden, maar ik zag het als een begin van verandering. Als ik naar een moeilijk bereikbare afspraak moest, bood een collega vaak spontaan aan om me een lift te geven. Inmiddels zie ik dat het aantal fietsers en OV-gebruikers in onze organisatie is toegenomen. Kennelijk is het enthousiasme over een nieuw gevonden gezonde en verantwoorde mobiliteit heel aanstekelijk. Ik hoop nu dat we een flink aantal autoparkeerplaatsen kunnen ombouwen voor andere functies!
Zo zie je maar hoe een kleine stap kan leiden tot een grote verandering. Voor jezelf en voor de wereld. Mijn tip is dus: probeer het gewoon, ervaar het, dompel je onder in het experiment. Gewoon doen!
Edward van Dongen
Directeur Identiteit en Vernieuwing ERA Contour
